Chương trình kiểm toán Soát xét sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán H150 được tham khảo từ tài liệu do Hội kiểm toán Viên hành nghề Việt Nam VACPA chia sẻ.
Nội dung bài viết
Chuẩn mực và người thực hiện
CMKiT số 560 – “Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán” yêu cầu KTV phải xem xét ảnh hưởng của những sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán lập BCTC nhưng trước ngày phát hành BCKiT, đối với BCTC và BCKiT.
Chuẩn mực này đưa ra hướng dẫn về trách nhiệm của KTV liên quan đến các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán.
Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán xảy ra sau ngày cuối kỳ. Các ngày quan trọng khác trong việc lập BCKiT và phát hành BCTC được mô tả trong sơ đồ sau:
“Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán” đề cập đến:
- Các sự kiện phát sinh từ ngày kết thúc kỳ kế toán đến ngày lập BCKiT; và
- Các sự kiện mà KTV biết được sau ngày lập BCKiT.
Người thực hiện được khuyến khích là Trợ lý kiểm toán có kinh nghiệm hoặc Trưởng nhóm kiểm toán. Việc quy định trách nhiệm thực hiện các mẫu này tùy thuộc vào trình độ và kinh nghiệm của nhân viên và chính sách quản lý chất lượng kiểm toán của từng DNKiT.
Thời điểm thực hiện
Thực hiện trong và sau quá trình kiểm toán tại đơn vị, cho đến ngày phát hành BCKiT.
Cách thực hiện
Thực hiện theo các công việc đã nêu trong mẫu cụ thể. Nếu không thực hiện/không áp dụng bất kỳ một thủ tục nào, KTV ghi rõ lý do và đánh giá ảnh hưởng đến mục tiêu kiểm toán. Có thể bổ sung các thủ tục khác nếu cần thiết tùy theo đặc điểm của từng khách hàng và tình huống cụ thể, cũng như đánh giá rủi ro của KTV, trên cơ sở tham khảo hướng dẫn chi tiết của CMKiT số 560. Tham chiếu công việc thực hiện đến các phần hành liên quan.
Cần chú ý đến 2 loại sự kiện xảy ra sau ngày kết thúc kỳ kế toán lập BCTC:
- a) Những sự kiện phát sinh cung cấp thêm bằng chứng về các sự việc đã tồn tại vào ngày kết thúc kỳ kế toán lập BCTC;
- b) Những sự kiện cung cấp dấu hiệu về các sự việc phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán lập BCTC.
Thủ tục kiểm toán thực hiện chủ yếu là phỏng vấn, quan sát, kiểm tra tài liệu liên quan.
Khi nhận thấy các sự kiện xảy ra sau ngày kết thúc kỳ kế toán lập BCTC có ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC thì KTV phải xác định xem các sự kiện này có được tính toán đúng đắn, điều chỉnh và trình bày thích hợp trong BCTC đã được kiểm toán hay không.
Để xác định sự tồn tại của các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán và đánh giá tác động của chúng, KTV cần thực hiện các bước sau:
Thủ tục |
Mô tả |
Xác định các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán |
Thực hiện các thủ tục kiểm toán để xác định các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ toán yêu cầu điều chỉnh hoặc thuyết minh trong BCTC bao gồm: • Hiểu các thủ tục của BGĐ (nếu có) để xác định các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán; • Phỏng vấn BGĐ (và BQT) về: – Các cam kết, khoản vay hoặc khoản bảo đảm mới; – Các giao dịch bán hoặc mua các tài sản đã xảy ra hoặc đã được lập kế hoạch; – Các khoản tăng công cụ vốn hoặc phát hành các công cụ nợ; – Các thỏa thuận sáp nhập hoặc thanh lý; – Các tài sản bị chính quyền tịch thu hoặc bị hủy hoại (ví dụ, do hỏa hoạn hoặc lũ lụt); – Các vụ kiện tụng, tranh chấp và các khoản dự phòng; – Các khoản điều chỉnh kế toán bất thường được thực hiện hoặc dự tính; – Các sự kiện đã xảy ra hoặc có thể xảy ra gây ra thắc mắc về tính phù hợp của giả định hoạt động liên tục và các chính sách kế toán khác; – Các sự kiện liên quan đến việc đo lường các ước tính kế toán hoặc các khoản dự phòng trong BCTC; và – Các sự kiện có liên quan đến khả năng thu hồi của tài sản. • Đọc Biên bản các cuộc họp (nếu có) (BGĐ và BQT) được tổ chức sau ngày lập BCTC và phỏng vấn về các vấn đề được trao đổi tại các cuộc họp mà các Biên bản không có; và • Đọc BCTC được lập sau ngày kết thúc kỳ kế toán (nếu có). |
Thu thập giải trình bằng văn bản |
Xem xét liệu giải trình bằng văn bản của BGĐ có bao gồm các sự kiện cụ thể phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán có thể là cần thiết để hỗ trợ bằng chứng kiểm toán khác và do đó cần thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp. |
Các sự kiện KTV biết được (sau ngày lập BCKiT nhưng trước ngày BCTC được công bố) |
• Thảo luận vấn đề này với BGĐ (và BQT); • Xác định liệu BCTC có cần sửa đổi không và nếu cần sửa đổi: – Phỏng vấn cách thức BGĐ dự định giải quyết vấn đề đó trong BCTC, – Thực hiện các thủ tục kiểm toán tiếp theo cần thiết, và – Phát hành BCKiT mới về BCTC được sửa đổi. Điều này cũng có thể bao gồm điền ngày kép của báo cáo, giới hạn vào phần sửa đổi hoặc bao gồm một đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”. • Khi BGĐ không sửa đổi BCTC, KTV cần phát hành ý kiến kiểm toán không phải là chấp nhận toàn phần. • Nếu BCKiT đã được phát hành, thông báo BGĐ (và BQT) không công bố BCTC cho bên thứ ba trước khi thực hiện các sửa đổi cần thiết. • Nếu KTV đã thông báo về việc không công bố BCTC đó cho bên thứ 3 nhưng BGĐ đơn vị dược kiểm toán vẫn công bố BCTC đó thì KTV phải căn cứ vào quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình để có hành động ngăn chặn việc sử dụng BCKiT về BCTC chưa sửa đổi. Theo đó, KTV có thể cân nhắc việc tham khảo ý kiến chuyên gia tư vấn pháp luật. |
Các sự kiện KTV biết được (sau ngày công bố BCTC) |
• Thảo luận vấn đề với BGĐ (và BQT); • Xác định liệu BCTC có cần phải sửa đổi không và, • Phỏng vấn cách thức BGĐ dự định giải quyết vấn đề này trên BCTC trong trường hợp cần sửa đổi BCTC; • Nếu BGĐ sửa đổi BCTC: – Mở rộng các thủ tục kiểm toán cho sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán đến ngày lập BCKiT mới, và đề ngày lập BCKiT mới không được trước ngày phê duyệt BCTC sửa đổi; – Thực hiện các thủ tục kiểm toán tiếp theo cần thiết; – Kiểm tra các thủ tục do BGĐ đơn vị được kiểm toán thực hiện để đảm bảo việc sửa đổi này đã được thông báo đến tất cả các bên đã nhận BCTC và BCKiT được công bố trước đó; – Phát hành BCKiT mới về BCTC được sửa đổi; • Phát hành BCKiT mới hoặc BCKiT sửa đổi bao gồm đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”. Nếu BGĐ không tiến hành các bước để đảm bảo tất cả các bên đã nhận được BCTC trước đây được thông báo về việc sửa đổi này: – Thông báo tới BGĐ (và BQT) KTV sẽ cố gắng ngăn chặn việc sử dụng BCKiT chưa sửa đổi; và • Nếu đã có thông báo như vậy, nhưng BGĐ (hoặc BQT) không tiến hành các bước cần thiết, KTV phải có hành động phù hợp (như tham khảo ý kiến chuyên gia tư vấn pháp luật) để ngăn chặn việc sử dụng BCKiT chưa sửa đổi. |
Việc điền ngày kép
Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán được biết đến sau ngày lập BCKiT thường dẫn đến yêu cầu bổ sung thủ tục kiểm toán để phản ảnh các số dư TK, các ước tính kế toán, các khoản dự phòng và các thông tin thuyết minh khác trong BCTC. Trường hợp này, BCKiT mới phải được phát hành và không điền ngày trước ngày phê duyệt BCTC được sửa đổi.
Tuy nhiên, đối với một số sự kiện nhất định phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán, công việc kiểm toán cần bổ sung có thể chỉ giới hạn vào phần sửa đổi của BCTC như được mô tả trong thuyết minh có liên quan của BCTC. Trường hợp này (nếu pháp luật hoặc các quy định quốc gia cho phép), ngày ban đầu của BCKiT có thể được giữ lại, nhưng thêm một ngày mới (điền ngày kép) để thông báo cho người đọc báo cáo là các thủ tục của KTV sau ngày lập BCKiT ban đầu được giới hạn cho phần sửa đổi sau đó.
Ví dụ, trường hợp liên quan đến việc điền ngày kép:
- BCKiT gốc được điền ngày 15/9/20xx;
- Vào ngày 22/10/20xx, đơn vị tuyên bố bán đi một bộ phận chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của họ. Thuyết minh mới (Y) mô tả sự kiện đó được BGĐ lập trình bày trên BCTC; và
- Công việc kiểm toán được thực hiện để kiểm tra các thông tin chi tiết của thuyết minh Y được hoàn tất vào ngày 3/11/20xx.
Diễn giải được thay đổi cho việc điền ngày kép của BCKiT nên như sau: “ngày 15/9/20xx trừ Thuyết minh Y vào ngày 3/11/20xx.”
Liên kết với giấy làm việc khác
Liên kết đến các giấy làm việc chi tiết trong các phần hành kiểm toán.
Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091
Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.
_______________
Việt Anh gia nhập Manabox từ năm 2017 và hiện đang làm Giám đốc vận hành tại Manabox Việt Nam. Với mong muốn chia sẻ kiến thức của bản thân, Việt Anh sẽ cung cấp những bài viết chất lượng nhất đến độc giả.