Thuế nhà thầu với phần mềm và bản quyền – Foreign Contractor Tax on Software and Royalties

Trong thời đại số, doanh nghiệp Việt Nam thường xuyên mua phần mềm, dịch vụ phần mềm hoặc bản quyền từ các nhà cung cấp nước ngoài. Tuy nhiên, việc xác định thuế nhà thầu (FCT) trong các giao dịch này lại khá phức tạp, dễ gây nhầm lẫn giữa thuế GTGT, thuế TNDN và thậm chí là thuế bản quyền. Nếu không nắm rõ, doanh nghiệp có nguy cơ bị truy thu, phạt chậm nộp và không được khấu trừ chi phí hợp lý.

Thảo luận topic tại: https://www.facebook.com/groups/congvanketoan/

---

Căn cứ pháp lý

Theo Thông tư 103/2014/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn

• Phần mềm, dịch vụ phần mềm kèm theo thiết bị (USB, đĩa CD…):
  • Thiết bị: chịu thuế tại khâu nhập khẩu.

  • Phần mềm: chịu thuế GTGT 10%.

  • Dịch vụ phần mềm: GTGT 5%, TNDN 5%.

• Phần mềm, dịch vụ phần mềm chuyển giao qua mạng:
  • Phần mềm: GTGT 10%.

  • Dịch vụ phần mềm: GTGT 5%, TNDN 5%.

• Các dịch vụ khác đi kèm (cài đặt, bảo hành…): GTGT 5%, TNDN 5%.

Ví dụ minh họa

Công ty A tại Việt Nam mua một phần mềm quản trị trị giá 50.000 USD từ Công ty B tại Mỹ.

• Giá trị phần mềm: chịu GTGT 10%.

• Chi phí dịch vụ cài đặt, bảo hành kèm theo: chịu GTGT 5% và TNDN 5%.

Nếu Công ty A không tách riêng giá trị phần mềm và dịch vụ, toàn bộ hợp đồng có thể bị áp thuế như dịch vụ (5% VAT + 5% CIT), dẫn tới nguy cơ bị đánh thuế sai và truy thu.

Checklist kiểm soát rủi ro phần mềm & bản quyền

Rủi ro	Biện pháp kiểm soát
Không tách riêng giá trị phần mềm và dịch vụ đi kèm	Yêu cầu hợp đồng, hóa đơn thể hiện rõ từng hạng mục.
Nhầm lẫn phần mềm (chỉ bản quyền sử dụng) với bản quyền trí tuệ	Phân loại đúng: bản quyền phần mềm chịu FCT; bản quyền sở hữu trí tuệ có thể áp thuế khác.
Kê khai thiếu thuế GTGT với phần mềm chuyển giao qua mạng	Đảm bảo áp GTGT 10% ngay cả khi giao dịch online.
Sai sót khi hạch toán chi phí dịch vụ phần mềm	Lập chứng từ chi tiết để được tính vào chi phí hợp lệ khi quyết toán CIT.
Không rà soát hiệp định tránh đánh thuế hai lần	Kiểm tra quốc gia nhà thầu để áp dụng ưu đãi (nếu có).

Kết luận

Phần mềm và bản quyền là những giao dịch thường gặp nhưng dễ bị áp thuế sai nếu doanh nghiệp không phân định rõ phần mềm, dịch vụ kèm theo và bản quyền. Doanh nghiệp cần chuẩn bị hợp đồng chi tiết, hóa đơn tách bạch, checklist kiểm soát rủi ro để vừa tuân thủ pháp luật, vừa tối ưu chi phí và tránh rủi ro truy thu.

Biên soạn: Trần Hà Vy – Tư vấn viên