Thuế nhà thầu với khoản thanh toán hộ, thu chi hộ – Foreign Contractor Tax on Reimbursements and Pass-through Cost

Trong hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp Việt Nam thường phát sinh các khoản thanh toán hộ, thu chi hộ cho công ty mẹ hoặc đối tác nước ngoài. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng được coi là “chi hộ” thuần túy. Nếu cơ quan thuế xác định giao dịch làm phát sinh doanh thu cho nhà thầu nước ngoài, doanh nghiệp sẽ phải kê khai và nộp thuế nhà thầu (FCT).

Thảo luận topic tại: https://www.facebook.com/groups/congvanketoan/

---

Căn cứ pháp lý

Theo Thông tư 103/2014/TT-BTC và Thông tư 46/2014/TT-NHNN

• Giao dịch có bản chất là phát sinh thu nhập tại Việt Nam cho nhà thầu nước ngoài → thuộc diện chịu FCT.

• Giao dịch chỉ là chi hộ/thu hộ thuần túy, không làm phát sinh chênh lệch thu nhập – chi phí → không thuộc diện chịu FCT, nhưng phải có hồ sơ chứng minh đầy đủ.

Hồ sơ thường bao gồm:

1. Biên bản thỏa thuận chi trả hộ.

2. Chứng từ thanh toán của bên chi hộ.

3. Chứng từ thu lại tiền từ bên được chi hộ.

4. Hóa đơn, chứng từ liên quan đến khoản chi hộ.

Ví dụ minh họa

Công ty con tại Việt Nam trả hộ chi phí khách sạn và vé máy bay cho chuyên gia của công ty mẹ Nhật Bản sang làm việc.

• Nếu đây là chi phí gắn với dịch vụ cung cấp tại Việt Nam, khoản tiền phải cộng vào doanh thu tính thuế và nộp FCT.

• Nếu chỉ là chi hộ thuần túy, không phát sinh doanh thu cho công ty mẹ, thì không phải nộp FCT – nhưng cần hợp đồng, chứng từ đầy đủ để chứng minh bản chất giao dịch.

Checklist kiểm soát rủi ro với thanh toán hộ

Rủi ro	Biện pháp kiểm soát
Xác định sai bản chất giao dịch (chi hộ hay phát sinh thu nhập)	Đánh giá kỹ hợp đồng; phân loại từ đầu khi phát sinh giao dịch.
Thiếu hồ sơ chứng từ chứng minh chi hộ	Chuẩn bị đủ: biên bản chi hộ, chứng từ thanh toán, chứng từ thu lại tiền, hóa đơn liên quan.
Gộp khoản chi hộ vào chi phí hợp lệ mà không có bằng chứng	Chỉ ghi nhận vào chi phí được trừ khi có đủ hồ sơ hợp pháp, hợp lệ.
Nhầm lẫn giữa chi hộ và thanh toán thay nghĩa vụ thuế	Phân biệt rõ: “chi hộ” không phát sinh doanh thu, còn “trả thay” nghĩa vụ thuế → thuộc diện FCT.

 

Kết luận

Thanh toán hộ – thu chi hộ là giao dịch phổ biến nhưng dễ nhầm lẫn trong thuế nhà thầu. Doanh nghiệp cần xác định rõ bản chất, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng từ và áp dụng checklist kiểm soát rủi ro để tránh bị quy kết phát sinh thu nhập chịu thuế. Một hệ thống quản lý chặt chẽ sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ chi phí hợp lệ và hạn chế nguy cơ bị truy thu thuế.

Biên soạn: Trần Hà Vy – Tư vấn viên