Có phải lập hóa đơn khi mua bán ngoại tệ với ngân hàng?

Dựa trên các quan điểm pháp lý, chúng tôi xin tổng hợp hai luồng quan điểm trái chiều về việc lập hóa đơn khi mua bán ngoại tệ với ngân hàng, đồng thời phân tích sự tương quan với định nghĩa “ngoại tệ” trong Pháp lệnh Ngoại hối. Hiện tại, có sự không thống nhất giữa các cơ quan thuế địa phương và Bộ Tài chính về vấn đề này. Dưới đây là chi tiết:

Quan điểm 1: PHẢI xuất hóa đơn (Quan điểm của Bộ Tài chính và Thuế Đồng Nai)

Quan điểm này coi việc bán ngoại tệ là một hoạt động bán “hàng hóa/dịch vụ” hoặc tài sản, do đó thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về hóa đơn.

• Cơ sở pháp lý: 

  • Căn cứ khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 70/2025/NĐ-CP): Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua, bao gồm cả các trường hợp xuất hàng dưới hình thức cho vay, mượn hoặc hoàn trả

  • Dịch vụ kinh doanh ngoại tệ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Doanh nghiệp lập hóa đơn GTG tại chỉ tiêu thuế suất ghi: KCT (Không chịu thuế GTGT), trên tờ khai thuế GTGT (Mẫu 01/GTGT): Bên bán kê khai vào Chỉ tiêu [26] – Hàng hóa, dịch vụ bán ra không chịu thuế GTGT

• Văn bản áp dụng:

  • Cục Thuế tỉnh Đồng Nai (Công văn số 8073/DON-QLDN1 ngày 11/12/2025): Yêu cầu Công ty TNHH SPE Vina lập hóa đơn khi bán ngoại tệ cho ngân hàng theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP

     
    – Bộ Tài chính (Hỏi đáp CSTC): Trả lời ngày 29/08/2024 và 04/07/2025 đều hướng dẫn phải xuất hóa đơn
    

Cách viết tỷ giá xuất hóa đơn ngoại tệ (Có ví dụ minh họa) – Exchange rate on invoices

Quan điểm 2: KHÔNG xuất hóa đơn (Quan điểm của Cục Thuế Cần Thơ)

Quan điểm này đồng nhất với lập luận của đội ngũ pháp lý bên bạn, coi ngoại tệ là phương tiện thanh toán/giao dịch tài chính, không phải hàng hóa thông thường.

• Cơ sở lập luận:

  • Việc doanh nghiệp bán ngoại tệ cho ngân hàng không phải là hoạt động bán hàng hóa hay cung cấp dịch vụ mà đây được xem là giao dịch tài chính theo quy định của pháp luật về ngân hàng

  • Doanh nghiệp chỉ cần sử dụng chứng từ giao dịch với ngân hàng (như Giấy bán ngoại tệ, báo có…) để hạch toán kế toán

• Văn bản áp dụng: Chi cục Thuế Khu vực XIX – Cục Thuế Cần Thơ (Văn bản số 1592/BC-CCTKV.XIX ngày 06/06/2025): Trả lời cho Công ty TNHH Hải Sản Việt Hải (Câu 52) khẳng định không cần xuất hóa đơn (Tải File tại Hoi dap tra loi CTH chinh sach thue quy 2

Manabox cho rằng, vận dụng định nghĩa tại Điều 4 Pháp lệnh Ngoại hối thì

• Bản chất pháp lý: Theo Pháp lệnh Ngoại hối, ngoại tệ là “tiền” (đồng tiền của quốc gia khác) dùng trong thanh toán

• Mâu thuẫn quy định:

  • Pháp luật Hóa đơn (Nghị định 123/Nghị định 70): Yêu cầu xuất hóa đơn cho “hàng hóa, dịch vụ”. Nếu ngoại tệ không được định nghĩa là hàng hóa trong Luật Thương mại hay Luật Giá, thì việc ép buộc xuất hóa đơn là thiếu cơ sở

  • Thực tế kế toán: Với doanh nghiệp không chuyên kinh doanh tiền tệ, việc bán ngoại tệ thực chất là quy đổi “phương tiện thanh toán này” (USD) sang “phương tiện thanh toán khác” (VND) để phục vụ hoạt động kinh doanh chính, chứ không phải là hoạt động thương mại sinh lời từ chênh lệch giá (như các tổ chức tín dụng)

Do có sự xung đột rõ ràng giữa các văn bản hướng dẫn, doanh nghiệp nên Gửi công văn hỏi trực tiếp Cục Thuế quản lý, trích dẫn sự không thống nhất này và quan điểm về Pháp lệnh Ngoại hối để xin hướng dẫn văn bản.

Hóa đơn ngoại tệ mua bán theo quy định mới nhất

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.

_______________