Chuẩn mực IFRS 16 quy định cách mà doanh nghiệp cần ghi nhận và trình bày hợp đồng thuê tài sản trong báo cáo tài chính. Đối với bên thuê tài sản, chuẩn mực này yêu cầu ghi nhận cả tài sản và nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng thuê – điều này khác biệt so với cách làm trước đây, khi nhiều hợp đồng thuê chỉ được ghi nhận chi phí.
Nội dung bài viết
Ghi nhận tại thời điểm bắt đầu thuê
Ngay khi hợp đồng thuê bắt đầu có hiệu lực, doanh nghiệp (bên thuê) cần:
-
Ghi nhận một tài sản quyền sử dụng (right-of-use asset).
-
Đồng thời ghi nhận một nghĩa vụ thuê (lease liability), phản ánh trách nhiệm thanh toán trong tương lai.
Cách đo lường ban đầu
Tài sản quyền sử dụng được tính dựa trên:
-
Giá trị hiện tại của nghĩa vụ thuê.
-
Các khoản thanh toán trước (nếu có), sau khi trừ khuyến mãi hoặc ưu đãi.
-
Chi phí trực tiếp để ký kết hợp đồng (như chi phí tư vấn, phí pháp lý).
-
Dự kiến chi phí để tháo dỡ, hoàn trả mặt bằng hay khôi phục tài sản về trạng thái ban đầu (nếu có yêu cầu từ hợp đồng thuê).
Nghĩa vụ thuê là tổng giá trị hiện tại của các khoản thanh toán thuê chưa trả, được chiết khấu theo:
-
Lãi suất ngầm định trong hợp đồng thuê (nếu xác định được), hoặc
-
Lãi suất vay biên của doanh nghiệp (nếu không thể xác định lãi suất ngầm định).
Đo lường sau đó
Đối với tài sản quyền sử dụng:
Doanh nghiệp cần:
-
Khấu hao tài sản này theo thời gian thuê hoặc thời gian sử dụng hữu ích (tùy trường hợp nào ngắn hơn).
-
Ghi nhận tổn thất nếu tài sản bị giảm giá trị.
Đối với nghĩa vụ thuê:
Doanh nghiệp phải:
-
Cộng thêm chi phí tài chính hằng kỳ.
-
Trừ các khoản thanh toán đã thực hiện.
-
Điều chỉnh lại khi hợp đồng thuê thay đổi (ví dụ: thay đổi thời hạn thuê, giá thuê, hay điều khoản thanh lý sớm).
Khi hợp đồng thuê thay đổi
Khi hợp đồng thuê có điều chỉnh, như mở rộng phạm vi sử dụng hoặc thay đổi điều khoản thanh toán, doanh nghiệp cần:
-
Đánh giá xem đây có phải là một hợp đồng thuê mới không.
-
Nếu không phải hợp đồng mới, thì phải điều chỉnh lại cả nghĩa vụ thuê và tài sản quyền sử dụng tương ứng.
Cách trình bày trong báo cáo tài chính
Doanh nghiệp cần thể hiện rõ:
-
Tài sản quyền sử dụng và nghĩa vụ thuê trong bảng cân đối kế toán, hoặc giải trình cụ thể trong thuyết minh nếu không trình bày riêng.
-
Chi phí khấu hao, chi phí lãi vay, và các khoản thanh toán thuê trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Thông tin cần thuyết minh
Ngoài các số liệu đã ghi nhận, doanh nghiệp cần cung cấp thêm thông tin giúp người đọc hiểu được:
-
Tác động của hợp đồng thuê đến tài chính doanh nghiệp.
-
Các cam kết thuê chưa thực hiện hoặc các nghĩa vụ thuê tiềm tàng (chưa ghi nhận).
-
Chi tiết các hợp đồng thuê ngắn hạn, thuê tài sản giá trị thấp hoặc giao dịch bán và thuê lại.
Xử lý các trường hợp miễn giảm tiền thuê (ví dụ do COVID-19)
IFRS 16 cho phép bên thuê tài sản miễn đánh giá lại toàn bộ hợp đồng nếu:
-
Việc miễn giảm chỉ ảnh hưởng đến các khoản thanh toán đến hạn trước ngày 30/6/2022.
-
Không có thay đổi đáng kể nào khác trong nội dung hợp đồng.
IFRS 16 giúp báo cáo tài chính phản ánh đầy đủ và trung thực hơn nghĩa vụ của doanh nghiệp liên quan đến hợp đồng thuê tài sản. Việc hiểu và áp dụng đúng chuẩn mực này sẽ giúp doanh nghiệp:
-
Quản lý tốt hơn các khoản nợ thuê;
-
Cải thiện khả năng minh bạch tài chính;
-
Tăng mức độ tin cậy trong mắt nhà đầu tư, đối tác và ngân hàng.
Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091
Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.
Công ty TNHH Manabox Việt Nam
Phòng 701, tầng 7, tòa nhà 3D center, số 3 Duy Tân, Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội, Việt Nam Facebook: https://www.facebook.com/ManaboxVietnam
Facebook Group: https://www.facebook.com/groups/congvanketoan
Youtube: https://www.youtube.com/@congtytnhhmanaboxvietnam6227
Tiktok: https://www.tiktok.com/@manabox.ketoanthue
Zalo: https://zalo.me/g/rittvj348