Luật Quản lý thuế mới: Sàn TMĐT kê khai và nộp thuế thay người bán ra sao?

Trong những năm gần đây, thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh trên nền tảng số phát triển mạnh mẽ, kéo theo sự gia tăng nhanh chóng về doanh thu nhưng cũng đặt ra thách thức lớn trong công tác quản lý thuế. Trước thực trạng thất thu ngân sách và dòng tiền online khó kiểm soát, pháp luật thuế đang có những điều chỉnh đáng kể nhằm siết chặt quản lý hoạt động kinh doanh trên sàn TMĐT và nền tảng số.

1.Bổ sung quy định khai thuế riêng đối với hoạt động kinh doanh TMĐT

Điểm mới nổi bật trong chính sách thuế hiện nay là việc bổ sung quy định cụ thể về khai thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và kinh doanh dựa trên nền tảng số của hộ gia đình, cá nhân. Theo đó, hoạt động bán hàng online không còn được xem là “phần phụ” hay khó kiểm soát trong tổng thể hoạt động kinh doanh, mà được đặt trong một cơ chế quản lý độc lập, minh bạch hơn.

2. Luật quy định trách nhiệm của sàn TMĐT

Một thay đổi mang tính nền tảng là việc luật hóa trách nhiệm của các sàn TMĐT. Theo hướng tiếp cận mới, sàn không chỉ đóng vai trò trung gian kết nối người mua – người bán, mà còn phải:

• Cung cấp dữ liệu giao dịch cho cơ quan thuế theo yêu cầu;
• Hoặc thực hiện khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn (đối với sàn có chức năng thanh toán)

Cách tiếp cận này giúp cơ quan thuế tiếp cận trực tiếp dòng tiền phát sinh từ giao dịch online, hạn chế tình trạng không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ, đồng thời giảm gánh nặng thủ tục cho các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.

Về Thủ tục kê khai, khấu trừ và nộp thuế của sàn TMĐT 

Theo quy định mới, đối với sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, trách nhiệm của sàn không dừng lại ở việc cung cấp nền tảng giao dịch, mà được mở rộng sang vai trò trung gian thu thuế.

Cụ thể, khi giao dịch phát sinh và người mua hoàn tất thanh toán, sàn TMĐT có trách nhiệm khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trên doanh thu của người bán theo tỷ lệ quy định, trước khi chuyển tiền cho hộ, cá nhân kinh doanh. Sau khi khấu trừ, sàn TMĐT thực hiện:

1. Kê khai thuế theo kỳ (tháng) với cơ quan thuế;
2. Nộp số thuế đã khấu trừ thay cho người bán;
3. Đồng thời lưu trữ và cung cấp dữ liệu giao dịch phục vụ công tác quản lý, đối soát và thanh tra thuế khi có yêu cầu.

Cơ chế này đánh dấu sự chuyển dịch quan trọng từ mô hình “người bán tự kê khai” sang mô hình thu thuế tại nguồn thông qua nền tảng số.

3. Tách bạch doanh thu:

Một tác động đáng chú ý khác là xu hướng tách bạch doanh thu theo từng kênh kinh doanh. Trong thời gian tới, doanh thu bán tại cửa hàng vật lý và doanh thu bán online nhiều khả năng sẽ:

• Phải kê khai theo các dòng riêng biệt; hoặc
• Bị quản lý chặt chẽ hơn thông qua đối soát dữ liệu từ sàn TMĐT, đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán.

Việc siết chặt quản lý không nhằm cản trở hoạt động kinh doanh TMĐT, mà hướng tới:

• Tạo sân chơi công bằng giữa kinh doanh truyền thống và kinh doanh online;
• Bảo đảm nghĩa vụ thuế tương xứng với doanh thu thực tế;
• Thúc đẩy sự phát triển bền vững, minh bạch của nền kinh tế số.

4. Nghĩa vụ của hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT

Trong trường hợp sàn TMĐT đã thực hiện khấu trừ và nộp thuế thay, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh không phải trực tiếp kê khai, nộp thuế GTGT và TNCN đối với phần doanh thu phát sinh trên sàn. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc người bán “đứng ngoài” nghĩa vụ thuế. Người kinh doanh vẫn phải:

• Cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin định danh (mã số thuế, CCCD, tài khoản ngân hàng…);
• Theo dõi doanh thu, số thuế đã bị khấu trừ trên từng nền tảng;
• Thực hiện kê khai thuế đối với các nguồn doanh thu khác (ngoài sàn TMĐT) nếu có.

Đối với các nền tảng không có chức năng thanh toán, nghĩa vụ kê khai và nộp thuế vẫn thuộc về hộ, cá nhân kinh doanh theo phương thức truyền thống, nhưng sẽ được quản lý chặt hơn thông qua dữ liệu liên thông từ đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán và ngân hàng.

5. Ví dụ: Kê khai và nộp thuế thay đối với người bán trên Shopee

Từ năm 2025, theo các quy định mới của Luật Quản lý thuế sửa đổi và Nghị định hướng dẫn thuế TMĐT (Nghị định 117/2025/NĐ-CP), Shopee Việt Nam đã công bố chính sách thuế mới dành cho người bán trên nền tảng của mình:

• Từ 01/04/2025, Shopee xác nhận sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho hộ gia đình và cá nhân bán hàng trên nền tảng, nhằm tuân thủ yêu cầu của pháp luật mới.
• Quy định này xuất phát từ Luật số 56/2024/QH15, theo đó nền tảng thương mại điện tử có chức năng thanh toán phải đảm nhiệm vai trò thu thuế tại nguồn.

Giả sử một cá nhân kinh doanh bán hàng trên Shopee, thuộc nhóm hộ/cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, và Shopee là sàn TMĐT có chức năng thanh toán. Khi người mua đặt hàng và thanh toán thành công trên Shopee, toàn bộ dòng tiền không đi thẳng từ người mua sang người bán, mà được xử lý thông qua hệ thống thanh toán của sàn. Trên cơ sở đó, Shopee thực hiện khấu trừ thuế tại nguồn trước khi chuyển tiền về ví Shopee hoặc tài khoản ngân hàng của người bán.

Ví dụ cụ thể:

• Người bán A bán một đơn hàng trị giá 10.000.000 đồng (chưa bao gồm phí vận chuyển).
• Đây là hoạt động bán hàng hóa, thuộc diện chịu:
  • Thuế GTGT: 1%
  • Thuế TNCN: 0,5%

Shopee sẽ thực hiện:

• Khấu trừ 100.000 đồng tiền thuế GTGT
• Khấu trừ 50.000 đồng tiền thuế TNCN
• Tổng số thuế bị khấu trừ: 150.000 đồng

Số tiền người bán thực nhận sau thuế (chưa tính phí sàn, phí vận chuyển, khuyến mại…) là 9.850.000 đồng. Trách nhiệm kê khai và nộp thuế trong trường hợp này

Trong ví dụ trên, Shopee là chủ thể thực hiện:

• Kê khai số thuế GTGT và TNCN đã khấu trừ theo kỳ kê khai (tháng);
• Nộp số thuế này vào ngân sách nhà nước thay cho người bán;
• Lưu trữ dữ liệu giao dịch, dữ liệu thuế để cung cấp cho cơ quan thuế khi có yêu cầu.

Ngược lại, người bán trên Shopee:

• Không phải trực tiếp kê khai và nộp thuế đối với doanh thu phát sinh trên Shopee;
• Nhưng vẫn có trách nhiệm đăng ký mã số thuế, cung cấp thông tin định danh đầy đủ;
• Và tự kê khai thuế đối với các khoản doanh thu khác ngoài Shopee (ví dụ: bán tại cửa hàng, bán qua Facebook, website riêng…)

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.

_______________