Kinh doanh, Thuế TNCN, Thuế TNDN

So sánh thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp

Posted on by Nguyễn Việt Anh
Post Views: 113

Việc lựa chọn giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô hoạt động, mục tiêu phát triển, khả năng tài chính và nhu cầu pháp lý của bạn. Dưới đây là so sánh chi tiết giữa hai mô hình để giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp và có sự So sánh thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp

So sánh nghĩa vụ thuế giữa Hộ kinh doanh và Doanh nghiệp

Đặt bối cảnh cả doanh nghiệp và hộ kinh doanh cùng có

  • Tổng tiền thu về từ bán hàng trong kỳ là S, trong đó với Hộ kinh doanh là Doanh thu gồm thuế GTGT (Phương pháp trực tiếp) và với Doanh nghiệp là doanh thu đã gồm thuế GTGT (Phương pháp khấu trừ)
  • Tổng tiền chi phí phải bỏ ra với chi phí có hóa đơn GTGT là P1. Khi đó cả doanh nghiệp và hộ kinh doanh đều phải trả thêm 1 khoản thuế đầu vào là P1 × VAT_input %
  • Tổng tiền chi phí phải bỏ ra với chi phí không có hóa đơn GTGT là P2 (Chi phí lương, chi phí có hóa đơn đầu vào là hóa đơn bán hàng thông thường…)
  • Khi đó, tổng nghĩa vụ thuế được so sánh như sau
    • Hộ kinh doanh: Thuế_HKD = S × (%GTGT_khoán + %TNCN_khoán)
    • Doanh nghiệp: Thuế_DN = Thuế_GTGT_DN + Thuế_TNDN_DN
      • Thuế_GTGT_DN = S × VAT_output % – P1 × VAT_input %
      • Thuế_TNDN_DN = (S – P1 – P2) × 20%
  • ✅ Vì vậy, điều kiện để hộ kinh doanh có lợi hơn về thuế: S × (%GTGT_khoán + %TNCN_khoán) < (S × VAT_output% – P1 × VAT_input%) + (S – P1 – P2) × CIT%
  • Khi đó có thể thấy
Biến tăng Ảnh hưởng đến lựa chọn mô hình
P1 tăng (nhiều chi phí hợp lệ có hóa đơn) DN có lợi hơn (vì được khấu trừ thuế và giảm thu nhập chịu thuế)
P2 tăng (nhiều chi phí không có hóa đơn GTGT) HKD có lợi hơn (vì không cần chứng minh chi phí)
%GTGT_khoán, %TNCN_khoán tăng Bất lợi cho HKD (Nhưng thường tỷ lệ này vẫn thấp hơn VAT_output%)
VAT_output % tăng Bất lợi cho DN nếu không có nhiều đầu vào để khấu trừ
VAT_input % tăng Có lợi cho DN nếu P1 cao
CIT % tăng Bất lợi cho DN vì thường CIT% cao hơn %TNCN_khoán

Ví dụ 1: Kinh doanh dịch vụ

Tiêu thức Thuế Hộ kinh doanh   Thuế Doanh nghiệp 
Tiền Doanh thu (S) 1.000.000.000 1.000.000.000
Chi phí có hóa đơn (Chưa gồm thuế GTGT( (P1) 240.000.000 240.000.000
Thuế suất VAT đầu vào (%) 10% 10%
Chi phí không có hóa đơn (P2)                           560.000.000                          560.000.000
Thuế suất VAT đầu ra (%)   10%
Thuế suất TNDN (%)   20%
Thuế suất GTGT HKD (%) 5%  
Thuế suất TNCN HKD (%) 2%  
Thuế GTGT 50.000.000 66.909.091
Thuế TNCN/TNDN 20.000.000 40.000.000
Tổng thuế phải nộp  70.000.000 106.909.091
Tiền thực nhận sau thuế 106.000.000  69.090.909

Ví dụ 2: Doanh nghiệp thương mại, tỷ lệ P1 cao

Tiêu thức  Thuế Hộ kinh doanh   Thuế Doanh nghiệp 
Tiền Doanh thu (S) 1.000.000.000 1.000.000.000
Chi phí có hóa đơn (P1) 720.000.000 720.000.000
Thuế suất VAT đầu vào (%) 10% 10%
Chi phí không có hóa đơn (P2) 80.000.000 80.000.000
Thuế suất VAT đầu ra (%)   10%
Thuế suất TNDN (%)   20%
Thuế suất GTGT HKD (%) 5%  
Thuế suất TNCN HKD (%) 2%  
Thuế GTGT 50.000.000 18.909.091
Thuế TNCN/TNDN 20.000.000 40.000.000
Tổng thuế phải nộp 70.000.000 58.909.091
Tiền thực nhận sau thuế 58.000.000 69.090.909

Ví dụ minh họa theo 3 loại hình sản xuất, thương mại, dịch vụ như sau

So sánh Hộ kinh doanh và Doanh nghiệp

Tiêu chí Hộ kinh doanh Doanh nghiệp
Tư cách pháp nhân ❌ Không có ✅ Có
Trách nhiệm pháp lý Chủ hộ chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân đối với hoạt động kinh doanh Chủ sở hữu chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp (trừ doanh nghiệp tư nhân)
Quy mô hoạt động Thường giới hạn số lao động, không được mở văn phòng đại diện Không giới hạn số lượng lao động, có thể mở nhiều chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước
Thủ tục thành lập và quản lý Đơn giản, nhanh chóng Phức tạp hơn, yêu cầu hồ sơ đầy đủ, phải có tổ chức mô hình quản lý cụ thể theo Luật doanh nghiệp
Chế độ kế toán và thuế Kế toán đơn giản, có thể nộp thuế khoán hoặc theo kê khai doanh thu thực tế Phải tuân thủ chế độ kế toán theo quy định, kê khai và nộp thuế định kỳ, có thể khấu trừ , hoàn thuế GTGT nếu đủ điều kiện
Khả năng mở rộng Hạn chế, không phù hợp với việc gọi vốn hoặc hợp tác với đối tác lớn Dễ dàng mở rộng quy mô, gọi vốn, hợp tác kinh doanh, tham gia đấu thầu
Hóa đơn và giao dịch Không bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử, hạn chế trong giao dịch với doanh nghiệp lớn Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử, thuận tiện trong giao dịch và ký kết hợp đồng với đối tác
Áp dụng

  • Quy mô nhỏ lẻ: Phù hợp với cá nhân hoặc hộ gia đình kinh doanh nhỏ, ít nhân công.

  • Thủ tục đơn giản: Muốn bắt đầu kinh doanh nhanh chóng với thủ tục đơn giản và chi phí thấp.

  • Không có nhu cầu mở rộng lớn: Không dự định mở rộng quy mô kinh doanh hoặc gọi vốn đầu tư.

  • Mở rộng quy mô: Có kế hoạch phát triển kinh doanh, mở rộng thị trường, tuyển dụng nhiều nhân sự.

  • Hợp tác và gọi vốn: Muốn hợp tác với đối tác lớn, gọi vốn đầu tư hoặc tham gia đấu thầu.

  • Tách bạch tài sản: Muốn tách biệt tài sản cá nhân và tài sản của doanh nghiệp để giảm rủi ro pháp lý.

Nên lập hộ kinh doanh hay công ty doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp vận dụng mô hình “mẹ – con”, trong đó công ty mẹ sản xuất và hộ kinh doanh/con bán hàng để tối ưu thuế và giảm rủi ro kế toán.

  • Công ty mẹ: sản xuất, giữ vai trò chính thức.
  • Hộ kinh doanh hoặc công ty con: bán hàng, ghi nhận doanh thu thấp thuế hơn.

Mục tiêu:

  • Tối ưu hóa thuế.
  • Hạn chế sai sót kế toán/pháp lý.

Tuy nhiên, phần mềm kế toán và phần mềm bán hàng chưa hỗ trợ tốt cho mô hình kết hợp, dẫn đến Vận hành khó khăn, phải xử lý nhiều quy trình thủ công, kế toán khó khăn vì không thể kiểm soát triệt để dòng tiền và hóa đơn giữa các mô hình. Do đó việc lựa chọn giữa HKD, DN hay mô hình kết hợp cần phân tích kỹ mục tiêu lợi nhuận – quản trị – quy mô phát triển, cân nhắc đến hạn chế phần mềm, nguồn lực kế toán và rủi ro tuân thủ pháp luật khi vận hành thực tế.

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp

Công ty TNHH Manabox Việt Nam

Phòng 701, tầng 7, tòa nhà 3D center, số 3 Duy Tân, Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội, Việt Nam

Facebook: https://www.facebook.com/ManaboxVietnam

Facebook Group: https://www.facebook.com/groups/congtyanketoan

Youtube: https://www.youtube.com/@congtytnhhmanaboxvietnam6227

Tiktok: https://www.tiktok.com/@manabox.ketoanthue

Zalo: https://zalo.me/g/ritity348

    Liên hệ với chúng tôi




    You cannot copy content of this page.

    Please contact with Manabox for more support.