Tóm tắt lịch sử pháp luật lao động nước ngoài tại Việt Nam

Dưới đây là một số tóm tắt về lịch sử pháp luật lao động nước ngoài tại Việt Nam để độc giả hiểu bối cảnh. Sau năm 1986, chính sách Đổi Mới mở cửa nền kinh tế đã thu hút đầu tư và chuyên gia nước ngoài vào Việt Nam. Cùng với đó, khung pháp luật về lao động nước ngoài từng bước hình thành và hoàn thiện. Dưới đây là tiến trình các văn bản pháp lý chính liên quan đến quản lý lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam:

1987: Quốc hội ban hành Luật Đầu tư nước ngoài

1987, lần đầu tiên cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam. Luật này mở đường cho các doanh nghiệp có vốn nước ngoài, kéo theo nhu cầu về lao động và chuyên gia nước ngoài làm việc tại Việt Nam (đặc biệt giữ các vị trí quản lý, kỹ thuật trong liên doanh hoặc doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài).

1994: Quốc hội thông qua Bộ luật Lao động 1994 (có hiệu lực từ 1995) – bộ luật lao động đầu tiên của thời kỳ Đổi Mới. Bộ luật này lần đầu điều chỉnh quan hệ lao động với người nước ngoài, quy định người nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải có giấy phép lao động và tuân thủ điều kiện do Chính phủ quy định (trừ trường hợp điều ước quốc tế có quy định khác) fdvn.vn . Đây là cơ sở pháp lý nền tảng để quản lý lao động nước ngoài.

• 03/10/1996: Nghị định 58-CP của Chính phủ về cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài làm việc tại các doanh nghiệp, tổ chức ở Việt Nam. Nghị định 58-CP quy định chi tiết thủ tục, đối tượng phải có giấy phép lao động, đánh dấu bước đầu đưa quy định cấp phép lao động người nước ngoài vào thực tiễn.
• 31/12/1999: Chính phủ ban hành Nghị định 169/1999/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 58-CP. Nghị định này điều chỉnh một số quy định nhằm tăng cường quản lý việc cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài (ví dụ: bổ sung đối tượng, siết chặt điều kiện cấp phép…).
• 17/09/2003: Ban hành Nghị định 105/2003/NĐ-CP thay thế hoàn toàn Nghị định 58-CP (đã được sửa đổi năm 1999). Nghị định 105/2003 quy định mới về tuyển dụng và quản lý người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, phù hợp bối cảnh hội nhập đầu những năm 2000. (Sau đó, Nghị định 93/2005/NĐ-CP ngày 13/07/2005 tiếp tục sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 105/2003 để hoàn thiện hơn).
• 25/03/2008: Chính phủ ban hành Nghị định 34/2008/NĐ-CP thay thế NĐ 105/2003 (đã sửa đổi năm 2005). NĐ 34/2008 quy định mới về tuyển dụng và quản lý lao động nước ngoài, mở rộng phạm vi áp dụng và đơn giản hóa thủ tục hơn trước. (Tiếp đó, Nghị định 46/2011/NĐ-CP ngày 17/06/2011 sửa đổi NĐ 34/2008 nhằm siết chặt hơn nữa một số quy định về quản lý lao động nước ngoài).

Bộ Luật lao động 2012

18/06/2012: Quốc hội thông qua Bộ luật Lao động 2012 (có hiệu lực từ 01/05/2013). Lần đầu tiên, Bộ luật Lao động quy định rõ phạm vi điều chỉnh bao gồm cả người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Luật mới cập nhật các nguyên tắc quản lý lao động nước ngoài phù hợp hơn với tình hình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

• 05/09/2013: Chính phủ ban hành Nghị định 102/2013/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Bộ luật Lao động 2012 về lao động nước ngoài. NĐ 102/2013 thay thế các văn bản trước đó (NĐ 34/2008, 46/2011) và quy định chặt chẽ điều kiện cấp giấy phép lao động (như yêu cầu trình độ chuyên môn của chuyên gia, quy trình xin giấy phép, các trường hợp miễn giấy phép…).
• 03/02/2016: Chính phủ ban hành Nghị định 11/2016/NĐ-CP (hiệu lực 01/04/2016) thay thế NĐ 102/2013, quy định chi tiết Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài. Nghị định 11/2016 đơn giản hóa một số thủ tục (như cho phép nộp hồ sơ qua mạng) và bổ sung quy định về trục xuất lao động nước ngoài làm việc không phép, thể hiện quyết tâm quản lý chặt người nước ngoài làm việc “chui”.

Bộ Luật lao động 2019

20/11/2019: Quốc hội thông qua Bộ luật Lao động 2019 (có hiệu lực từ 01/01/2021) – trong đó duy trì các quy định về lao động nước ngoài, đồng thời mở rộng một số điều kiện thuận lợi cho lao động kỹ thuật cao. Ví dụ: Luật 2019 cho phép giấy phép lao động có thời hạn tối đa 2 năm, gia hạn 1 lần thêm 2 năm (trước đây thường 2 năm, gia hạn 1 năm) nhằm tạo điều kiện cho chuyên gia ở lại lâu hơn.

• 30/12/2020: Chính phủ ban hành Nghị định 152/2020/NĐ-CP (có hiệu lực 2021) hướng dẫn Bộ luật Lao động 2019 về lao động nước ngoài. NĐ 152/2020 thay thế NĐ 11/2016, với nhiều quy định chặt chẽ hơn: ví dụ yêu cầu xác nhận nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài trước khi tuyển, quy định rõ tiêu chí chuyên gia, nhà quản lý, trường hợp được miễn giấy phép lao động, v.v.
• 18/09/2023: Để thích ứng linh hoạt hơn, Chính phủ ban hành Nghị định 70/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ 152/2020. NĐ 70/2023 bổ sung 02 trường hợp mới được miễn giấy phép lao động và đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ (Ví dụ: mở rộng diện miễn giấy phép cho một số nhà đầu tư, chuyên gia tình nguyện; rút ngắn thời hạn cấp phép xuống 5 ngày làm việc). Đây là bước tiến giúp thu hút nhân tài nước ngoài dễ dàng hơn
• 07/08/2025: Chính phủ ban hành Nghị định 219/2025/NĐ-CP về quản lý người lao động nước ngoài, thay thế NĐ 152/2020 và NĐ 70/2023. Nghị định mới cải cách mạnh mẽ thủ tục cấp giấy phép lao động: gộp chung bước giải trình nhu cầu sử dụng lao động vào hồ sơ cấp phép để doanh nghiệp chỉ nộp một lần thay vì hai bước tách biệt. Chủ trương của NĐ 219/2025 là giảm thời gian cấp giấy phép nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong các ngành công nghệ cao như bán dẫn, AI, chuyển đổi số… đang được các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào Việt Nam. Đây là bước đi kịp thời để thu hút chuyên gia và lao động kỹ thuật cao cho nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn mới.

政令219/2025/ND-CPで何が変わる？外国人労働者の労働許可証手続き短縮と免除条件まとめ【2025年8月7日公布！】

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.

_______________