Chuẩn mực IFRS 15 “Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng” thiết lập một khuôn khổ toàn diện về cách thức và thời điểm ghi nhận doanh thu. IFRS 15 thay thế cho các chuẩn mực cũ như IAS 18 (Doanh thu) và IAS 11 (Hợp đồng xây dựng), với mục tiêu mang lại tính nhất quán, khả năng so sánh và minh bạch cao hơn trong báo cáo doanh thu giữa các ngành nghề và quốc gia.
Nội dung bài viết
Các khái niệm quan trọng trong IFRS 15
-
Chuyển giao quyền kiểm soát: Doanh thu ghi nhận khi khách hàng có quyền kiểm soát, không chỉ khi rủi ro và lợi ích chuyển giao.
-
Theo thời gian hay tại một thời điểm:
-
Theo thời gian: Ghi nhận dần (ví dụ: dịch vụ thuê bao phần mềm).
-
Tại một thời điểm: Ghi nhận một lần khi giao hàng (ví dụ: bán lẻ hàng hóa).
-
-
Khoản đối ứng biến động: Phải ước tính giá trị giảm giá, hoàn tiền, khuyến mãi.
-
Sửa đổi hợp đồng: Xử lý như hợp đồng mới hoặc điều chỉnh hợp đồng hiện tại tùy trường hợp.
-
Thành phần tài chính quan trọng: Phải điều chỉnh giá giao dịch nếu hợp đồng có yếu tố tài chính đáng kể.
Nguyên tắc ghi nhận doanh thu
Nguyên tắc chính của IFRS 15 là:
“Một doanh nghiệp phải ghi nhận doanh thu theo cách phản ánh việc chuyển giao hàng hóa hoặc dịch vụ đã cam kết cho khách hàng, với giá trị phản ánh khoản đối ứng mà doanh nghiệp kỳ vọng được quyền nhận.”
Mô hình 5 bước ghi nhận doanh thu
IFRS 15 yêu cầu áp dụng quy trình gồm 5 bước sau:
| Bước | Mô tả |
|---|---|
| Bước 1: Xác định hợp đồng với khách hàng | Đảm bảo có thỏa thuận hợp pháp xác định quyền và nghĩa vụ của các bên. |
| Bước 2: Xác định các nghĩa vụ thực hiện | Phân tích hợp đồng để xác định các hàng hóa hoặc dịch vụ riêng biệt, mỗi nghĩa vụ là một đơn vị ghi nhận doanh thu. |
| Bước 3: Xác định giá giao dịch | Xác định khoản tiền mà doanh nghiệp kỳ vọng nhận được, xét đến các yếu tố biến động như chiết khấu, hoàn trả, ưu đãi. |
| Bước 4: Phân bổ giá giao dịch | Phân bổ giá giao dịch cho từng nghĩa vụ thực hiện dựa trên giá bán độc lập tương đối của chúng. |
| Bước 5: Ghi nhận doanh thu khi hoàn thành nghĩa vụ thực hiện | Ghi nhận doanh thu khi quyền kiểm soát hàng hóa/dịch vụ được chuyển giao cho khách hàng, theo thời gian hoặc tại một thời điểm. |
Ví dụ về gh
i nhận doanh thu theo IFRS 15
-
Bán lẻ (ví dụ: bán quần áo): Ghi nhận doanh thu khi giao hàng cho khách hàng.
-
Cung cấp giấy phép phần mềm kèm dịch vụ bảo trì: Phân tách thành hai nghĩa vụ và ghi nhận doanh thu riêng biệt.
-
Hợp đồng xây dựng: Nếu tài sản tùy chỉnh theo yêu cầu khách hàng và doanh nghiệp có quyền thu tiền, doanh thu ghi nhận theo tiến độ.
Yêu cầu công bố thông tin
IFRS 15 yêu cầu mở rộng công bố thông tin, bao gồm:
-
Phân loại doanh thu theo dòng sản phẩm, địa lý, hoặc loại hợp đồng.
-
Thuyết minh số dư hợp đồng (tài sản hợp đồng, nợ phải trả hợp đồng).
-
Mô tả chi tiết nghĩa vụ thực hiện và thời điểm hoàn thành.
-
Các giả định, ước tính quan trọng trong áp dụng chuẩn mực.
Chuyển đổi từ VAS sang IFRS 15
Doanh nghiệp có hai phương pháp chuyển đổi:
-
Áp dụng hồi tố toàn phần: Lập lại số liệu các kỳ trước.
-
Áp dụng hồi tố đơn giản hóa: Điều chỉnh vào đầu kỳ mà không điều chỉnh kỳ trước.
Với các doanh nghiệp lần đầu áp dụng IFRS (chuyển từ VAS), việc áp dụng IFRS 15 phải tuân theo hướng dẫn trong IFRS 1.
IFRS 15 đã thay đổi cách tiếp cận từ mô hình rủi ro – lợi ích sang mô hình kiểm soát, yêu cầu doanh nghiệp phân tích kỹ hợp đồng, nghĩa vụ thực hiện và giá giao dịch. Việc tuân thủ IFRS 15 không chỉ đảm bảo yêu cầu pháp lý mà còn nâng cao chất lượng và độ tin cậy của thông tin doanh thu trong báo cáo tài chính.
Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091
Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.
Công ty TNHH Manabox Việt Nam
Phòng 701, tầng 7, tòa nhà 3D center, số 3 Duy Tân, Phường Dịch Vọng Hậu, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội, Việt Nam Facebook: https://www.facebook.com/ManaboxVietnam
Facebook Group: https://www.facebook.com/groups/congvanketoan
Youtube: https://www.youtube.com/@congtytnhhmanaboxvietnam6227
Tiktok: https://www.tiktok.com/@manabox.ketoanthue
Zalo: https://zalo.me/g/rittvj348