Chuyên mục IFRS: Khung Khái niệm – Conceptual Framework

Khung khái niệm (Conceptual Framework) của Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) do Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) ban hành. Khung khái niệm cung cấp nền tảng quan trọng để phát triển và áp dụng các chuẩn mực kế toán toàn cầu. Khung này không phải là một chuẩn mực cụ thể, nhưng đóng vai trò then chốt trong việc định hướng cho việc lập báo cáo tài chính, xây dựng chuẩn mực mới và giải quyết các vấn đề kế toán chưa được chuẩn mực hiện hành đề cập đến.

Mục đích của Khung khái niệm

Khung khái niệm ra đời nhằm 3 mục đích:

• Giúp cho Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) phát triển các chuẩn mực một cách nhất quán
• Giúp cho Nhà quản trị, Kế toán phát triển các chính sách kế toán nhất quán trong những tình huống mới hoặc những tình huống mà các chuẩn mực cho phép lựa chọn 
• Giúp cho tất cả những đối tượng hiểu và diễn giải các chuẩn mực.

Báo cáo tài chính phục vụ mục đích chung

Khung khái niệm IFRS được thiết kế để định hướng cho việc lập Báo cáo tài chính cho mục đích chung – tức là các báo cáo được lập nhằm cung cấp thông tin tài chính hữu ích cho nhiều nhóm đối tượng sử dụng mà không nhắm đến nhu cầu cụ thể của từng người. Những người sử dụng này bao gồm nhà đầu tư, chủ nợ, khách hàng và các bên liên quan khác không có quyền truy cập trực tiếp vào thông tin nội bộ của doanh nghiệp.

Vì vậy, báo cáo tài chính phục vụ mục đích chung cần được trình bày trung lập, đầy đủ và dễ hiểu, nhằm hỗ trợ các bên đưa ra quyết định kinh tế đúng đắn. Khung khái niệm không áp dụng cho báo cáo tài chính phục vụ mục đích đặc biệt, như báo cáo nội bộ hoặc báo cáo theo yêu cầu riêng của cơ quan quản lý.

Đặc điểm chất lượng của thông tin tài chính

Để thông tin tài chính hữu ích, Khung khái niệm xác định hai đặc điểm chất lượng cơ bản:

1. Phù hợp (Relevance): Thông tin phải có giá trị dự đoán và/hoặc giá trị xác nhận, và phải có ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng.

2. Trung thực (Faithful representation): Thông tin trình bày phải phản ánh đúng bản chất của giao dịch, không thiên vị và đầy đủ.

Ngoài ra, còn có các đặc điểm tăng cường như: khả năng so sánh, khả năng kiểm chứng, kịp thời và dễ hiểu. Những đặc điểm này giúp cải thiện giá trị sử dụng của thông tin tài chính, nhưng không thay thế được hai đặc điểm cơ bản.

Các yếu tố của báo cáo tài chính

Khung khái niệm 2018 định nghĩa lại và mở rộng các yếu tố cấu thành báo cáo tài chính:

• Tài sản (Assets): Là nguồn lực kinh tế mà doanh nghiệp kiểm soát do các sự kiện trong quá khứ và có khả năng tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai.

• Nợ phải trả (Liabilities): Là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các sự kiện trong quá khứ và sẽ dẫn đến việc doanh nghiệp phải chuyển giao tài sản hoặc cung cấp dịch vụ trong tương lai.

• Vốn chủ sở hữu (Equity): Là phần còn lại của tài sản sau khi trừ đi nợ phải trả.

• Thu nhập (Income) và Chi phí (Expenses): Là sự gia tăng hoặc giảm đi của tài sản hoặc nợ phải trả, ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu.

Sự thay đổi đáng chú ý trong Khung khái niệm mới là sự nhấn mạnh vào “nguồn lực kinh tế” và “nghĩa vụ” thay vì chỉ nhìn nhận tài sản và nợ dựa trên quyền sở hữu hoặc cam kết pháp lý.

Ghi nhận và đo lường

Để ghi nhận một yếu tố trong báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần đánh giá liệu thông tin có liên quan và trình bày trung thực không. Việc đo lường có thể áp dụng một trong các cơ sở sau: giá gốc, giá trị hợp lý, giá trị hiện tại, hoặc giá trị thực hiện. Khung khái niệm không ưu tiên một cơ sở đo lường cụ thể, mà đề cao tính phù hợp với mục tiêu báo cáo.

Tầm quan trọng của Khung khái niệm

Khung khái niệm IFRS là công cụ định hướng cho cả người lập báo cáo tài chính và nhà quản lý chuẩn mực. Trong trường hợp không có chuẩn mực cụ thể áp dụng cho một giao dịch, đơn vị có thể sử dụng Khung khái niệm để xây dựng cách trình bày phù hợp và nhất quán. Đồng thời, nó cũng giúp người sử dụng báo cáo tài chính hiểu rõ logic và nội dung các chuẩn mực, tạo sự minh bạch và đáng tin cậy trong thông tin kế toán.

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.

_______________