Phân loại hộ kinh doanh rủi ro thuế

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 31/2021/TT-BTC quy định về áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế. Về Phân loại hộ kinh doanh rủi ro thuế, tùy từng mức độ rủi ro, cơ quan thuế sẽ có các biện pháp quản lý thuế phù hợp, qua đó góp phần chống thất thu thuế. Tại Điều 15 Thông tư 31/2021/TT-BTC hướng dẫn về áp dụng quản lý rủi ro đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thì trường hợp rủi ro cao có thể áp dụng một hoặc kết hợp các biện pháp sau:

Đánh giá các trường hợp rủi ro

Rà soát, kiểm tra, xác minh các thông tin liên quan làm cơ sở xác định lại doanh thu, mức thuế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; lập danh sách kiểm tra, khảo sát để xác định lại doanh thu, mức thuế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và việc thực hiện nghĩa vụ thuế của các tổ chức có liên quan.

Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có rủi ro trung bình, cơ quan thuế có thể lựa chọn ngẫu nhiên đưa vào danh sách khảo sát doanh thu hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; tiếp tục thực hiện phân loại rủi ro cho kỳ đánh giá tiếp theo.

Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có rủi ro thấp, cơ quan thuế thực hiện lưu hồ sơ, phân loại mức độ rủi ro cho kỳ đánh giá tiếp theo.

Đối với cá nhân có các khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân (không bao gồm hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh), nếu được xác định là có rủi ro cao, cơ quan thuế lựa chọn vào danh sách kiểm tra, xác minh thực tế và tổ chức thực hiện kiểm tra, xác minh theo quy định hiện hành.

Nếu rủi ro trung bình và rủi ro thấp, cơ quan thuế thực hiện lưu hồ sơ, tiến hành phân loại mức độ rủi ro cho kỳ đánh giá tiếp theo.

Trường hợp cá nhân có các khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân thông qua tổ chức chi trả thu nhập, thì được kiểm soát qua việc phân tích dấu hiệu rủi ro của tổ chức chi trả thu nhập.

Đối với cá nhân có các khoản thu liên quan đến đất đai, tài sản gắn liền với đất, nếu được xác định có rủi ro cao, thì cơ quan thuế thực hiện phân tích hồ sơ, lập danh sách trình Thủ trưởng cơ quan thuế kế hoạch kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế, thực hiện kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế theo quy định hiện hành đối với cá nhân và tổ chức có liên quan.

Nếu là rủi ro trung bình và rủi ro thấp, cơ quan thuế tiến hành lưu hồ sơ, thực hiện phân loại mức độ rủi ro cho kỳ đánh giá tiếp theo./.

Rủi ro về hóa đơn của hộ kinh doanh thường gặp

Theo quy định tại Điều 91 Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 thì hộ, cá nhân kinh doanh được sử dụng hóa đơn điện tử để bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ hoặc hóa đơn xuất theo từng lần phát sinh. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã xuất hiện và tiềm ẩn nhiều rủi ro cần phải có giải pháp quản lý đối với các trường hợp sử dụng loại hoá đơn này.

Các dấu hiệu rủi ro đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo kê khai khi sử dụng hóa đơn:

Hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo kê khai thuộc đối tượng được sử dụng hóa đơn bán hàng để xuất hóa đơn cho khách hàng sau mỗi lần giao dịch. Tuy nhiên do đặc thù các hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, trình độ sử dụng các phương tiện, công cụ điện tử còn hạn chế, thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ chưa đầy đủ, đúng quy định. Chính vì vậy việc chấp hành xuất hóa đơn điện tử sau mỗi lần bán hàng, cung cấp dịch vụ chưa tốt. Đa số các cơ sở kinh doanh này bán hàng không xuất hóa đơn hoặc xuất hóa đơn không đúng thời điểm. Cũng vì việc bán hàng không xuất hóa đơn nên sẽ tồn một số lượng lớn hàng hóa trên sổ sách nhưng thực tế không có. Đến thời điểm cuối quý, khi cân đối lại hàng tồn kho, các cơ sở kinh doanh này sẽ phải xuất hóa đơn để cân đối hàng tồn kho. Điều này có thể xảy ra tình trạng xuất hóa đơn không đúng đối tượng, xuất hóa đơn khống, cho, bán hóa đơn. Các trường hợp cho, bán hóa đơn thường xảy ra đối với các hàng hóa như vật liệu xây dựng, nông, lâm, hải sản, hóa đơn ăn uống, tiếp khách. Các doanh nghiệp mua hóa đơn này nhằm để kê khai tăng chi phí, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp với mục đích trốn thuế, hoặc thanh toán khống các khoản chi thuộc ngân sách nhà nước.

Đối với hóa đơn xuất theo từng lần phát sinh thường có các rủi ro xảy ra trong các trường hợp làm hợp đồng nâng khống tiền công trong hoạt động xây dựng thuê ngoài, hợp đồng thu mua nông, lâm, hải sản, đất, đá, cát sỏi, chi phí máy móc, dịch vụ sửa chữa …để xuất hóa đơn theo từng lần phát sinh.

Để ngăn chặn các rủi ro có thể xảy ra như đã nêu ở trên, Tổng cục Thuế đã ban hành Quyết định số 1386/QĐ-TCT hướng dẫn áp dụng quản lý rủi ro (QLRR) trong quản lý thuế và hóa đơn đối với hộ, cá nhân kinh doanh (HCNKD).

Mục đích của quy định này là giúp cơ quan thuế xác định HKDCN theo phương pháp kê khai và phương pháp khoán có dấu hiệu rủi ro trong vi phạm pháp luật về thuế và quản lý, sử dụng hóa đơn. Nội dung là phân tích, đánh giá, xếp hạng HCNKD có dấu hiệu rủi ro về thuế và hóa đơn cần đưa vào diện kiểm tra, hoặc có biện pháp xử lý về thuế khác theo quy định. Nâng cao khả năng phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm về thuế và hóa đơn, góp phần tăng hiệu quả công tác quản lý thuế.

Quyết định số 1386/QĐ-TCT quy định việc đánh giá xếp hạng rủi ro, xây dựng kế hoạch kiểm tra đối với hộ kê khai, hộ khoán được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trên cơ sở thông tin của người nộp thuế (NNT) có dấu hiệu rủi ro  trên hệ thống cơ sở dữ liệu ngành Thuế; thông tin về NNT thu thập được trong quá trình quản lý, giám sát, kiểm tra NNT và thông tin thu thập được của NNT có liên quan; thông tin về NNT do các cơ quan, đơn vị, tổ chức liên quan cung cấp. Các thông tin này được cập nhật thường xuyên, đầy đủ vào hệ thống cơ sở dữ liệu về NNT và ứng dụng QLRR để đảm bảo việc phân tích, đánh giá, nhận diện NNT có dấu hiệu rủi ro chính xác, kịp thời. Việc đánh giá, xếp hạng rủi ro đối với NNT được thực hiện hoàn toàn tự động, tập trung thông qua ứng dụng QLRR phân hệ quản lý hộ kinh doanh. Căn cứ các chỉ số xếp hạng rủi ro do hệ thống ứng dụng QLRR cung cấp tự động, cơ quan thuế sẽ có kế hoạch xử lý kiểm tra, giám sát người nộp thuế.

Việc áp dụng phương pháp quản lý thuế hiện đại thông qua phân tích rủi ro trong quản lý tuân thủ người nộp thuế theo Quyết định số 1386/QĐ-TCT sẽ góp phần nâng cao khả năng phát hiện, ngăn ngừa và xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hóa đơn và vi phạm về thuế. Hy vọng trong thời gian tới với việc triển khai Quyết định 1386/QĐ-TCT các hành vi vi phạm về hóa đơn đối với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ được ngăn chặn từ gốc, góp phần chống thất thu và thất thoát ngân sách, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh./.

Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091

Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.

_______________