Kế toán
So sánh IFRS và VAS: Chuẩn mực doanh thu (IFRS 15)
IFRS 15 là một chuẩn mực mới, có hiệu lực từ 1/1/2018, được IASB phát triển để thay thế cho IAS 11 – Hợp đồng xây dựng và IAS 18 – Doanh thu. Có thể nói IFRS 15 là một trong những Chuẩn mực quan trọng nhất trong hệ thống IFRS, với nhiều sự thay đổi nhất, nội dung khá phức tạp, cần phải được nghiên cứu và xem xét một cách kỹ lưỡng. Như vậy, trong tương lai, Việt Nam sẽ không tiếp tục sử dụng VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác cũng như VAS 15 – Hợp đồng xây dựng mà thay vào đó sẽ ban hành một Chuẩn mực VFRS 15 tương ứng với Chuẩn mực IFRS 15. Dưới đây là một số nội dung so sánh IFRS và VAS.
Mục tiêu của Chuẩn mực này là quy định các nguyên tắc mà đơn vị phải áp dụng để báo cáo các thông tin hữu ích cho người sử dụng báo cáo tài chính về bản chất, giá trị, thời điểm và yếu tố không chắc chắn của doanh thu và luồng tiền phát sinh từ hợp đồng với khách hàng.
Nội dung bài viết
- 1 Đánh giá sự khác biệt của VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác và VAS 15 – Hợp đồng xây dựng so với thông lệ quốc tế, sự cần thiết ban hành và cơ cấu lại VAS 14 và VAS 15
- 2 Một số nội dung mới của IFRS 15 chưa được quy định trong VAS 14
- 3 Xác định các nghĩa vụ thực hiện và ghi nhận doanh thu tương ứng với nghĩa vụ thực hiện
Đánh giá sự khác biệt của VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác và VAS 15 – Hợp đồng xây dựng so với thông lệ quốc tế, sự cần thiết ban hành và cơ cấu lại VAS 14 và VAS 15
Về cơ bản, VAS14 và VAS15 được xây dựng dựa trên IAS18 và IAS11 của quốc tế nên khá tương thích với thông lệ chung. Sự khác biệt chủ yếu giữa VAS14 và IAS18 là phạm vi điều chỉnh, VAS14 có đề cập đến các khoản thu nhập khác nhưng IAS18 chỉ đề cập đến doanh thu, còn các khoản thu nhập khác được đề cập trong các Chuẩn mực kế toán cụ thể.
Sau hơn 10 năm được ban hành, VAS14 và VAS15 hiện nay đã bắt đầu bộc lộ những điểm chưa phù hợp với thực tiễn do tính chất các giao dịch kinh tế có nhiều thay đổi và có nhiều giao dịch mới phát sinh như mua bán bất động sản nghỉ dưỡng, các chương trình khuyến mãi dành cho khách hàng truyền thống… Các hợp đồng kinh tế giữa các bên cũng phát sinh nhiều điều khoản mới phức tạp trong đó nghĩa vụ của các bên được phân chia tách biệt. Do VAS14 và VAS11 chưa đề cập đến việc ghi nhận doanh thu theo nghĩa vụ thực hiện nên đối với các hợp đồng phức tạp bao gồm nhiều giao dịch, nhiều loại hàng hóa và dịch vụ được chuyển giao và làm phát sinh nhiều loại nghĩa vụ giữa các bên… việc ghi nhận doanh thu là tương đối khó khăn và thường chưa phản ánh được đúng bản chất giao dịch.
Mặt khác do IASB đã ban hành IFRS15 hoàn toàn mới để thay thế IAS11 và IAS18 nên hầu như VAS14 và VAS15 hiện không còn phù hợp với thông lệ quốc tế. Vì vậy, cần phải ban hành và cơ cấu lại VAS14 và VAS15 cho phù hợp với IFRS15.
Một số nội dung mới của IFRS 15 chưa được quy định trong VAS 14
Về phạm vi áp dụng: Đơn vị phải áp dụng Chuẩn mực này đối với tất cả các hợp đồng với khách hàng, ngoại trừ các trường hợp sau:
a) Hợp đồng thuê thuộc phạm vi của IAS 17 Thuê tài sản;
b) Hợp đồng bảo hiểm thuộc phạm vi của IFRS 4 Hợp đồng Bảo hiểm;
c) Các công cụ tài chính và các quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng khác thuộc phạm vi của IFRS 9 Công cụ tài chính, IFRS 10 Báo cáo tài chính hợp nhất, IFRS 11 Thỏa thuận hợp tác, IAS 27 Báo cáo tài chính riêng và IAS 28 Các khoản đầu tư vào công ty liên kết và liên doanh; và
d) Các giao dịch trao đổi phi tiền tệ giữa các đơn vị trong cùng ngành nghề kinh doanh để thuận tiện cho việc bán hàng cho khách hàng hiện tại và khách hàng tiềm năng. Ví dụ, Chuẩn mực này không áp dụng cho một hợp đồng giữa hai công ty dầu khí thống nhất với nhau về một giao dịch trao đổi dầu để kịp thời đáp ứng nhu cầu của khách hàng của họ tại các địa điểm đã định khác nhau.
Xác định các nghĩa vụ thực hiện và ghi nhận doanh thu tương ứng với nghĩa vụ thực hiện
Một hợp đồng có thể bao gồm thỏa thuận cung cấp nhiều loại hàng hóa hoặc dịch vụ khác nhau với thời gian cung cấp, thực hiện khác nhau. IFRS 15 quy định doanh thu sẽ được ghi nhận tương ứng với giá trị của nghĩa vụ đã thực hiện (nghĩa vụ thực hiện đến đâu doanh thu ghi nhận đến đó chứ không căn cứ vào số tiền thanh toán hàng kỳ hay số ghi trên hóa đơn bán hàng). Hiện nay Thông tư 200 đã cập nhật một số quy định của IFRS 15 nên sự khác biệt chủ yếu liên quan đến việc xác định thu nhập chịu thuế theo quy định của chính sách thuế so với quy định của Chuẩn mực kế toán.
So sánh VAS và IFRS (Chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán Quốc tế)
Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091
Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.
_______________
Việt Anh gia nhập Manabox từ năm 2017 và hiện đang làm Giám đốc vận hành tại Manabox Việt Nam. Với mong muốn chia sẻ kiến thức của bản thân, Việt Anh sẽ cung cấp những bài viết chất lượng nhất đến độc giả.