Thực trạng nghĩa vụ thuế đối với tiếp thị liên kết, hoạt động Affiliate tại Việt Nam gần đây có một số điểm đáng chú ý
Nội dung bài viết
Tổng quan về hoạt động Tiếp thị liên kết
Cộng tác viên tiếp thị liên kết (Affiliate): trên sàn thương mại điện tử (Shopee…) thường có các Shopee Affiliate thực hiện việc giới thiệu, quảng cáo hàng hóa, dịch vụ của nhà cung cấp đến khách hàng tiêu dùng cuối cùng để nhận được hoa hồng tiếp thị.
Thông thường, mức hoa hồng sẽ được tính trên Số lượng sản phẩm bán thành công từ việc giới thiệu, quảng bá sản phẩm của cộng tác viên tiếp thị liên kết.
- Hoa hồng nhận được = Giá trị ròng của đơn hàng x Tỷ lệ hoa hồng.
- Giá trị ròng của đơn hàng = tiền khách hàng trả – phí vận chuyển – khoản giảm giá
Cách tính thuế đối với tiếp thị liên kết
Hiện nay, phần lớn Sàn thương mại điện tử đang xác định thu nhập từ tiếp thị liên kết là thu nhập từ tiền lương, tiền công. Ví dụ Shopee
Cơ sở pháp lý của vấn đề này, tại thông tư 111/2013/TT-BTC quy định thu nhập từ tiền lương, tiền công
…Thu nhập từ tiền lương, tiền công là thu nhập người lao động nhận được từ người sử dụng lao động, bao gồm:
…c) Tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới; tiền tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền tham gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút theo quy định của pháp luật về chế độ nhuận bút; tiền tham gia các hoạt động giảng dạy; tiền tham gia biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền dịch vụ quảng cáo; tiền dịch vụ khác, thù lao khác…
Tuy nhiên, theo thông tư 40/2021/TT-BTC về nghĩa vụ thuế của cá nhân kinh doanh thì
- Điều 2. Đối tượng áp dụng: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là cá nhân cư trú có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật, bao gồm cả một số trường hợp sau:
- …c) Hợp tác kinh doanh với tổ chức;
- …đ) Hoạt động thương mại điện tử, bao gồm cả trường hợp cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số theo quy định của pháp luật về thương mại điện tử…
- Tỷ lệ thuế áp dụng với hoạt động dịch vụ là 5% thuế GTGT; 2% thuế TNCN
Như vậy, nếu đem so sánh hai khoản thu nhập này thì trong trường hợp đối tác tiếp thị liên kết là cá nhân, các khoản thanh toán thường được khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện hành từ tiền lương, tiền công, tức là có thể chịu mức thuế suất cao nhất lên tới 35% dẫn tới chênh lệch rất cao về thuế. Bảng so sánh ngắn gọn như sau
| So sánh | Thu nhập từ kinh doanh | Thu nhập từ tiền lương, tiền công |
| Công thức | Tiền doanh số x Tỷ lệ thuế | (Tiền công – các khoản Giảm trừ) x Tỷ lệ thuế |
| Các khoản được giảm trừ | Không có |
Giảm trừ gia cảnh
Các khoản bảo hiểm bắt buộc… |
| Thuế suất | Khoảng 7% (5% thuế GTGT; 2% thuế TNCN) | 5% – 35% |
| Thủ tục quyết toán thuế cuối năm | Không phải quyết toán thuế | Phải quyết toán thuế |
Như vậy có thể thấy vấn đề lớn nhất hiện nay, cá nhân làm Affiliate có trách nhiệm kê khai và nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản phí hoa hồng nhận được như người làm công ăn lương.
Xử phạt cá nhân không quyết toán thuế TNCN – Fine for PIT finalization violation
Thực trạng nợ thuế đối với tiếp thị liên kết Affiliate
Năm 2023 vừa qua, khi ứng dụng eTax trở nên phổ biến để tra cứu nghĩa vụ thuế TNCN, nhiều cá nhân kinh doanh Affiliate tá hỏa khi tra cứu thấy nghĩa vụ thuế TNCN phát sinh thêm hàng chục, hàng trăm triệu đồng. Ví dụ
Thực trạng đến cuối năm, Shopee gửi email cảnh báo Affiliate
Điều này dẫn tới thực trạng một số cá nhân làm Affiliate cho các sàn thương mại điện tử đã vướng vào tình trạng nợ thuế hàng tỷ đồng do hai cách tính thuế khác nhau, có trường hợp sau khi khấu trừ thuế 10%, một Affiliate đạt doanh thu 20 tỷ đồng nhưng cuối cùng lại lỗ 3,3 tỷ đồng do áp dụng thuế luỹ tiến 35% khi thu nhập trung bình trên 80 triệu đồng/tháng…
Vấn đề phát sinh
Có quan điểm cho rằng việc xác định hoa hồng tiếp thị liên kết được hưởng là tiền lương, tiền công là chưa phù hợp với thực tiễn, xuất phát từ bản chất như sau
- Để đạt được mức hoa hồng tiếp thị như trên, các affiliate thường phát sinh thêm nhiều yếu tố chi phí đầu vào (“Vít ads, nhân công làm cùng phụ việc lên content…), trung bình theo đánh giá thì lãi thuần chỉ khoảng 10% – 15%.
- Ví dụ
- Tổng thu từ hoa hồng bán hàng tiếp thị liên kết: 15 tỷ
- Trừ chi phí liên quan cho nhân viên, ads, tài nguyên mạng, thuế tạm thu 10%: 13 tỷ
- Lãi khoảng 2 tỷ
- Theo thông tư 40/2021/TT-BTC, nếu có đăng ký hộ kinh doanh, thuế áp dụng là 7% x doanh số 15 tỷ
Affiliate cần phải làm gì?
Làm việc với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế
Trước thực trạng như vậy, theo quan điểm của Manabox thì các Affiliate có thể cân nhắc phương án là
- Đăng ký hộ kinh doanh
- Chấp nhận phương án giải trình do chậm đăng ký kinh doanh và đóng tiền phạt theo Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP quy định mức xử phạt hành vi vi phạm về đăng ký hộ kinh doanh như sau: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: “…Không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong những trường hợp phải đăng ký theo quy định…”
- Liên hệ với cán bộ thuế tại Chi cục thuế quản lý để giải trình, chấp nhận phương án áp dụng 7% thuế của hộ kinh doanh.
Làm việc với Shopee
Do ảnh hưởng tương tự tới nhiều cá nhân và hộ kinh doanh, các Affiliate có thể khiếu nại với Shopee về cơ chế thu thuế với khoản thu nhập này và xin Shopee xác nhận văn bản trả lời của cơ quan thuế địa phương về việc áp dụng thuế với tiền lương, tiền công cho doanh thu Affiliate.
Đây là một bức tranh tổng quan về tình hình thuế đối với hoạt động Affiliate tại Việt Nam, cho thấy những thách thức và rủi ro mà các cá nhân trong lĩnh vực này có thể đối mặt. Để tránh rủi ro và đảm bảo tuân thủ thuế, việc hiểu rõ các quy định và có kế hoạch quản lý thuế cẩn thận là rất quan trọng.
Hồ sơ chi phí thuê Affiliate của doanh nghiệp để tính vào chi phí
Xem tại
Hồ sơ thuê cá nhân affiliate (Bán hàng tiếp thị) tính vào chi phí
Liên hệ nếu quý khách cần tư vấn thêm: Ms Huyền Hotline/Zalo – 094 719 2091
Email: pham.thi.thu.huyen@manaboxvn.jp.
_______________
Việt Anh gia nhập Manabox từ năm 2017 và hiện đang làm Giám đốc vận hành tại Manabox Việt Nam. Với mong muốn chia sẻ kiến thức của bản thân, Việt Anh sẽ cung cấp những bài viết chất lượng nhất đến độc giả.